Het tegengaan van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) zijn stoffen die bijvoorbeeld kankerverwekkend zijn en de voortplanting remmen. Ze kunnen door processen van bedrijven in de lucht, het water of in de bodem komen. Ook vind je ZZS in bepaalde producten, zoals in antiaanbakpannen, regenkleding of medicijnen. Bedrijven zijn verplicht om ZZS zoveel mogelijk uit onze omgeving te weren. Hoe zit dit?
Wanneer is een stof zeer zorgwekkend?
Het RIVM heeft de lijst met alle Zeer Zorgwekkende Stoffen. ZZS breken vaak niet of zeer moeilijk af en hopen op in het milieu. Bekende voorbeelden van ZZS zijn PFAS-stoffen en benzeen.
Het RIVM houdt ook bij welke stoffen potentieel ZZS zijn. Dit zijn stoffen die mogelijk voldoen aan de ZZS-criteria, maar nog niet zo zijn genoemd. Bijvoorbeeld omdat meer onderzoek nodig is.
ZZS voorkomen of beperken
Bedrijven die Zeer Zorgwekkende Stoffen uitstoten, moeten zelf aan de slag om ZZS zoveel als mogelijk te voorkomen en te beperken. Dat begint met een programma en plan van aanpak. Daarin schrijven ze hoe ze ZZS kunnen vermijden of terugbrengen. Het bedrijf is verplicht om hun plannen elke vijf jaar met ons te delen. Dit wordt ook wel de ‘informatieplicht’ genoemd. Ze moeten zich ook houden aan hun plannen.
De aanpak van ZZS richt onder andere op:
- Bronaanpak: ZZS aanpakken waar ze ontstaan. Zijn er bijvoorbeeld alternatieve, minder schadelijke stoffen beschikbaar?
- Minimalisatie: de uitstoot van ZZS aanpakken. Is het bijvoorbeeld uit het afvalwater te zuiveren? Welke filters zijn te installeren bij de schoorsteen van fabrieken?
- Continue verbeteren: controleren of getroffen maatregelen om ZZS aan te pakken werken en het toepassen van nieuwe technieken (Best Beschikbare Techniek, BBT, wordt dit genoemd).
We spreken hierboven over zogenaamde type C bedrijven. Bij type A en B zijn over het algemeen weinig ZZS te verwachten. Alle bedrijven hebben de zorgplicht om schade aan het milieu zoveel als mogelijk te voorkomen.
OZHZ controleert
Als omgevingsdienst controleren wij of bedrijven zich houden aan de regels. Leveren zij op tijd hun plan van aanpak aan? Doen ze voldoende om ZZS te beperken of te voorkomen? Werken de maatregelen die ze nemen? Daarnaast mogen we bij alle type bedrijven (A, B, C) gegevens opvragen over de stoffen die zij gebruiken.
Veel staat vastgelegd in de wet, over hoe om te gaan met ZZS. Denk aan opslag of het gebruik. Maar zijn extra of aparte afspraken nodig, dit noemen we het opleggen van maatwerkvoorschriften. We leggen zulke voorschriften vast in een vergunning. Onze toezichthouders gaan langs om te controleren of bedrijven zich aan de wet en de vergunning houden. Als bedrijven dat niet zo is, grijpen we in.