Naar Lucht, licht en geur
Menu

Rook en geur door de houtkachel?

U leest het steeds vaker in het nieuws: houtstook vervuilt onze lucht toch wel flink. Is dat echt zo? Hoe erg is dat dan? En wat kunt u doen?

Expert luchtkwaliteit Linda legt het uit

Wij vroegen het aan Linda, luchtexpert bij de omgevingsdienst. Linda werkt samen met andere luchtexperts van de omgevingsdienst, de gemeente en andere overheden aan schonere lucht. Dit voor iedereen in de regio. Zij brengt in kaart waar het goed gaat, waar minder én hoe je dat aanpakt. Ontwikkelingen volgt ze op de voet. Kortom: de expert die het ons uitlegt.

Hoe houd je het warm?

De gasprijzen schieten helaas omhoog. Steeds meer mensen gaan daarom op zoek naar alternatieven. Houtstook is daar een van. Het is daarnaast ook nog eens gezellig; in de koude wintermaanden bij een knisperend haardvuur. Is de houtkachel een goed alternatief? Helaas is het niet zo eenvoudig. Bij houtkachels en vooral bij open haarden vliegt een groot deel van de warmte de schoorsteen uit. Daarmee verlies je dus veel warmte. Hoe houd je het dan warm? Wat energiebespaartips op een rij!

  • Isoleer je huis
    Een goed geïsoleerd huis heeft veel voordelen: minder kou en tocht, een lagere energierekening en minder CO2-uitstoot. Waar begin je? Milieu Centraal neemt u mee.
  • Douche korter, sluit deuren en trek een warme trui aan
    Er zijn veel snelle bespaartips! Deze tips zijn vaak een kleine moeite, maar je bespaart bij elkaar toch wel veel.
  • Verwarm duurzaam; neem een warmtepomp
    Deze elektrische verwarming bespaart veel energie. Het kan zelfs als koeling gebruikt worden bij hoge binnentemperaturen en u kunt hiervoor een subsidie krijgen.

Meer tips over energie besparen leest u op de website van Milieu Centraal.

Toch hout stoken? De tips voor minder rook en geur:

  1. 1

    Gebruik alleen droog hout

    Vochtig hout brandt slecht en geeft extra veel rook en fijnstof. Zelf hout hakken? Droog het hout minstens 2 jaar. Het hout is droog als het gebarsten is of als de bast loslaat. Gebruik eventueel een vochtmeter om te meten of het hout droog genoeg is. Koopt u hout? Kies voor haardhout met het FSC- of PEFC-keurmerk. Dat garandeert dat het uit verantwoord beheerd bos komt.
  2. 2

    Houd het bij schoon, onbewerkt hout

    Het is verleidelijk: even het oude hout in de kachel, maar bij verbranding van geverfd of geïmpregneerd hout komen zware metalen vrij. Dit geldt ook voor (spaan)plaat en laminaatvloeren, omdat daar lijm in zit. Daarnaast geeft papier en karton stoken veel rook en vliegas.
  3. 3

    Leg het meest brandbare materiaal bovenop (op z'n Zwitsers)

    Leg de kleine houtjes juist bóven op het vuur en steek het vuur van bovenaf aan. Dit wordt ook wel de Zwitserse methode genoemd. Het hout plaatst u kruislings op elkaar, van dikke blokken hout onderin naar dunne losse houtjes en een aanmaakblokje bovenop. Check wel altijd de instructie van de kachel of haard. Soms geldt voor uw kachel of haard iets anders.
  4. 4

    Sla soms een dagje over

    Laat de open haard of houtkachel uit bij windstil of mistig weer. Op zulke dagen blijft de rook hangen en heeft u rondom het huis veel luchtvervuiling en sneller rook- en geurhinder. Op de Stookwijzer en via het (niet)stookalert ziet u wanneer uw vuur beter uit kan blijven.
  5. 5

    Laat de schoorsteen vegen

    Doe dat minstens één keer per jaar goed. Dit is ook een stuk veiliger: u heeft dan minder kans op een schoorsteenbrand.
  6. 6

    Zet de luchttoevoer helemaal open

    Zet de luchttoevoer in de kachel helemaal open, net als de klep in de schoorsteen. Het hout kan dan beter verbranden waardoor u minder schadelijke stoffen hebt (zoals kankerverwekkende koolwaterstoffen (PAK’s ) en koolmonoxide). Schuif de luchttoevoerklep nooit dicht om het vuur te ‘smoren’; het hout verbrandt dan niet volledig waardoor er extra veel schadelijke stoffen ontstaan.
  7. 7

    Zorg voor ventilatie

    Houd ventilatieroosters tijdens het stoken open (of zet een raampje open). Het vuur kan dan lucht aantrekken en de rook kan via de schoorsteen afgevoerd worden. Wordt het binnen te warm met de houtkachel aan? Stook dan met minder hout.
  8. 8

    Herken goed vuur

    Controleer regelmatig of u goed stookt: een goed vuur heeft gele, gelijkmatige vlammen en er komt bijna geen rook uit de schoorsteen. Oranje vlammen en donkere rook geven aan dat de verbranding niet goed is: zorg dan voor meer luchtaanvoer.

     

Onderhoud aan de kachelpijp: zo doe je dat

Het is belangrijk dat houtstook veilig gebeurt. Dit betekent onder andere dat de kachelpijp goed geïnstalleerd is en minimaal 1 keer per jaar geveegd wordt, ook als u de kachel weinig gebruikt. Zo verkleint u het risico op brand. Daarnaast helpt het ook om rook en geur tegen te gaan. Wij hebben een checklist waarmee u kunt controleren of uw kachel veilig is.

Doe de kachelcheck (5 vragen)

Veelgestelde vragen

  • Is hout stoken ongezond?
    Het stoken van hout is ongezond voor u en voor uw omgeving. De rook van een houtvuur bevat namelijk altijd schadelijke stoffen. Als u hout verbrandt, komen er schadelijke stoffen in de lucht, zoals fijnstof, kankerverwekkende koolwaterstoffen (PAK’s), benzeen en koolmonoxide. Dat zorgt voor ongezonde lucht. Hout stoken is een risico voor de gezondheid van iedereen: mensen die in de buurt wonen, maar ook voor uzelf, als stoker. Houtrook is dus schadelijk voor de gezondheid. Maar hoeveel last iemand heeft of welke klachten iemand krijgt, hangt de hoeveelheid rook, hoe lang je het inademt, hoe gezond je bent en welke stoffen er precies in de rook zitten (de samenstelling van de rook). En er zijn ook mensen die last hebben van de geur van houtrook. Bron: RIVM
  • Welke gezondheidsklachten kunnen ontstaan?
    Vooral kwetsbare groepen als mensen met een longziekte, ouderen en kinderen krijgen eerder gezondheidsklachten door de rook van een houtvuur of barbecue. Deze mensen kunnen benauwd worden, moeten veel hoesten of krijgen (blijvend) een slechtere longfunctie. Ook bij kleine hoeveelheden houtrook kunnen zij klachten ontwikkelen. Als ze veel rook inademen, kunnen de klachten lang aanhouden, ook als het vuur uit is. Bron: RIVM
  • Hoeveel schadelijke stoffen komen er in de lucht bij hout stoken?
    Hoeveel schadelijke stoffen er in de lucht komen, hangt af van het soort kachel, het hout dat u gebruikt en de manier waarop u stookt. Met een paar veranderingen in de manier waarop u stookt, kunt u de uitstoot van schadelijke stoffen verminderen. Plaatselijk kan de luchtvervuiling bij windstil weer hoog oplopen. Bij windstil of mistig weer kunt u het vuur dus beter uitlaten. En: hoe vollediger het hout verbrandt, hoe minder uitstoot van schadelijke stoffen.
  • Wat doet u bij veel overlast van bijvoorbeeld buren?
    Zit u ’s zomers in de rook van de vuurkorf van de buren, of slaat ’s winters de rook van een open haard even verderop bij u naar binnen? Probeer er altijd eerst samen uit te komen. Een goed gesprek en simpele trucks om beter te stoken kan een stuk schelen in de overlast. Uit onderzoek blijkt dat twee derde van de houtstokers wel maatregelen wil nemen om overlast te beperken. Zij zijn bijvoorbeeld bereid om de barbecue te vervangen door een schonere, of de vuurkorf of open haard of houtkachel minder vaak aan te doen. Stel eerst vast waar de rook vandaan komt. Misschien zijn er meerdere buren die hout stoken. Staat het huis dichtbij of verderop? En hebben meer buren last? Dan kunt u samen stappen ondernemen. Ga in overleg met houtstokers om tot een oplossing te komen. Misschien zijn uw houtstokende buren zich van geen kwaad bewust. Leg rustig uit waarom u last heeft van hun rook. En vertel dat er manieren zijn waarop zij de overlast kunnen beperken. U kunt ook een logboek bijhouden, om te laten zien wanneer u vooral last heeft. Komt u er niet uit? U kunt ook buurbemiddeling vragen of ze willen bemiddelen.